Dünyada her dört yetişkinden birini etkileyen metabolik sendrom, geniş bel çevresi, yüksek trigliserit, yüksek tansiyon, yüksek kan şekeri ve düşük yoğunluklu lipoprotein (HDL) kolesterol düzeylerinin düşük olması şeklinde tanımlanır. Önceki araştırmalar, zayıf metabolik sağlığın demans riskini artırabileceğini göstermiştir; ancak demansı olmayan kişilerde beyin sağlığını nasıl etkilediği belirsizdi. Beyin yapısının ve bilişsel yeteneklerin korunması, her ikisinin de kaybının beyin sağlığını olumsuz etkileyebileceği ve demansa ilerlemeyi gösterebileceği için sağlıklı yaşlanma açısından hayati önem taşır.
Araştırmacılar, kötü metabolik sağlığa sahip olmanın beyin hacmini ve bilişsel yetenekleri nasıl etkilediğini araştırmak için, çalışmaya katıldıklarında demans hastalığına sahip olmayan 37,395 UK Biobank katılımcısının sonuçlarını analiz etti; katılımcılardan 7,945’i çalışmaya katıldıklarında kötü metabolik sağlığa sahipti.
Yapılan çalışma zayıf metabolik sağlığa sahip olmanın şunlarla ilişkili olduğunu gösteriyor:
- Düşük Beyin Hacmi: Metabolik sendromu olan bireylerde hem toplam beyin hacmi hem de bilgi işlemekten sorumlu olan gri madde hacmi azaldı.
- Artan Beyaz Madde Yoğunlukları: Bunlar, demansla ilişkilendirilen vasküler beyin hasarının göstergeleridir.
- Hafıza Sorunları: Bu sorunlar, azalmış hipokampal hacim ve çalışma belleği (kısa süreli bellek) ve sözlü deklaratif bellek (bilgiyi hatırlama ve tekrarlama yeteneği) ile ilgili bilişsel testlerde daha düşük performansla kendini göstermiştir.
- Bilişsel Fonksiyon Bozukluğu: Kötü metabolik sağlığa sahip katılımcılar, bilgi işleme hızı, sözel ve sayısal akıl yürütme, sözel olmayan akıl yürütme ve yürütücü işlev (planlama ve problem çözme becerileri) ölçümlerinde daha düşük puan aldı.
Oxford Population Health’de doktora adayı olan Danial Qureshi tarafından yürütülen çalışma, zayıf metabolik sağlığın beyin hacminde azalmaya ve bilişsel gerilemeye katkıda bulunabileceğini ve potansiyel olarak demansa yol açabileceğini öne sürüyor. Qureshi, demans riskini azaltmak için metabolik sağlığın korunmasının önemini vurgulayarak yaşam tarzı değişikliklerinin demans vakalarının %40’ına kadarını önleyebileceğini belirtti.
Oxford Population Health’de Kıdemli Epidemiyolog olan Dr. Thomas Littlejohns, kötü metabolik sağlığın demans riskinde önemli bir rol oynadığını ve demansı olmayan kişilerde bile daha kötü beyin sağlığı ile ilişkili olduğunu ekledi. Bu bulguların farklı yaş grupları arasında tutarlılığını vurgulayan Littlejohns, metabolik durumların daha iyi yönetiminin orta ve ileri yaşta beyin sağlığını iyileştirip iyileştiremeyeceğini belirlemek için daha fazla araştırma yapılması gerektiğini ifade etti.
Kaynak: Oxford
