Herkesin
bildiği bir söz vardır; “Değişmek zaman gerektirmez tecrübe gerektirir.” Biraz
olsun çevremizde gerçekleşen olaylara kayıtsız kalmıyor ve gözlemleyip
irdeleyebiliyorsak rahatlıkla değişimin bir gereklilik olduğunu fark
etmişizdir. Siz istemeseniz de değişmek zorunda olduğunuzu anlayacaksınızdır,
eğer bunu kabul etmiyorsanız yok olacağınızı bilmeniz gerekir. Değişimi kontrol
edebilmek ve başarılı bir şekilde değişmek istiyorsanız bunu
gerçekleştirebilmenin en iyi yolu tecrübedir. Hem kendi tecrübelerinizden hem
de sizin dışınızda sizlere örnek olabilecek yahut aynı yoldan gitmiş kişilerin
tecrübelerinden faydalanarak başarılı bir değişim gerçekleştirebilirsiniz. Öyle
ki İngiliz filozof John Lubbock “Akıllı insanlar başkalarının tecrübelerinden
yararlanır, inatçı insanlar her şeyi kendileri denemek ister.” sözü ile bizim
dışımızdaki insanların tecrübelerinden faydalanmanın önemini ortaya koymuştur.
Yukarıda ki cümleleri yazalı yaklaşık bir yıl oldu. Bir yıl önce, ülkemizin çok kıymetli ve çok başarılı iş insanlarının kendinden sonrakiler için bıraktıkları tecrübeleri ve önerilerini derleyip yazmaya başlamıştım.
İlk olarak Sakıp Sabancı ile başladığım yazılara, Asım Kocabıyık ve Sabri Ülker’in tecrübelerini derleyerek devam etmiştim. Bu yazımdaysa uzun zamandır yazmak istediğim bir iş insanının tecrübelerine ve önerilerine değineceğim. Bu ismi hepiniz çok yakından biliyorsunuz: Türkiye’nin perakende devi LC Waikiki’nin Ceo’su Mustafa Küçük.
Mustafa Küçük’ün tavsiyelerine geçmeden önce şunu hatırlatmak isterim. Mustafa Küçük’ün her hangi bir yerde girişimcilere bu beş şeyi öneriyorum, bu beş şeyi yapan çok büyük başarılar elde edecek gibi bir açıklaması söz konusu değildir. Bu beş tavsiye, Mustafa Küçük ile yapılan röportajlardan, katıldığı programlardan ve Dr. Öğretim Üyesi Mustafa Özel’in Yönetebilen Türkler kitabından derlediğim tavsiyelerdir.
Diğer yazılarda tavsiyelere geçmeden önce değineceğim iş insanın hayatı ile alakalı bilgi verdikten sonra tavsiyelere geçiyordum. Ancak bu yazımda direkt olarak Mustafa Küçük’ün tavsiyeleriyle başlayacağım.
O zaman hadi başlayalım, bakalım Mustafa Küçük neler tavsiye etmiş…
Misyonunuzu ve Vizyonunuzu Doğru Belirleyin
Hiç denk geldiniz mi bilmiyorum ama bir Fransız atasözü derki “İdealler yıldızlar gibidir, onları tutmak mümkün olmaz ama karanlık gecelerde yolumuza onlar rehberlik ederler.” Bu söz Mustafa Küçük’ün Vizyon ve Misyona bakışını çok iyi bir şekilde özetlemektedir.
Bu basit görünen iki kavram birçok şirket tarafından gelişi güzel olarak hazırlansa da, rotasını kaybetmek istemeyen ve istikamet üzere kalarak karşılaşacağı dalgalarda ayakta kalmak isteyen her şirketin önem vermesi gerektiği durumdur.
Şirketin varlık sebebi olan misyondan başlamak gerekirse, Mustafa Küçük; misyon belirlerken net ve insancıl olması gerektiğine dikkat çekiyor. LC Waikiki’nin mottosu haline gelmiş o sihirli cümle “İyi giyinmek herkesin hakkı” LC Waikiki’nin misyonunu ayakları yere basan ve net bir şekle getirmektedir.
Mustafa Küçük, misyona netlik
kazandırmanın yolunun hitap etmek istenilen müşteri kitlesinin temel
ihtiyacının belirlenmesinden başlayacağını ifade etmektedir. Kendisi LC
Waikiki’yi kurarken misyon ve vizyonu büyük bir titizlikle hazırladığını
belirtmektedir.
Net ve insancıl bir misyon
belirledikten sonra ikinci adım, nereye kadar gitmek istediğinizi belirleyeceğiniz
vizyonda.
Bu konuda Türkiye’nin en iddialı vizyonunu ortaya koyan LC Waıkıkı, 2023 yılında Avrupa’nın en güçlü üç markasından biri olmaya odaklanan Waikiki, hedef olarak 10 milyar dolarlık bir ciro belirlemiştir.
Hedefiniz Belli Olsun ve Hedefinize Odaklanın
“İnsan beyni uçaklardaki otomatik kumanda
sistemine benzer. Uçak bir kez havalandıktan sonra pilot varılacak hedefi uçağa
tanımlayıp, otomatik pilota geçer ve uçak istenilen zamanda bu hedefe
kendiliğinden ulaşır. Gerçekten insanoğlu da beynini bütün içtenliği ile
inanarak bir hedefe kitler, kumandayı da daha sonra duygulardan alıp aklın
eline verir ve gerekenleri yaparsa %99 hedefine ulaşır.” (Mustafa Özel, 2018,
Sayfa 144)
Yukarıdaki sözlerin sahibi Mustafa Küçük, bu sözleri “Yöneri” isimli bülten için hazırlanan bir röportajda kendisine sorulan sorulardan birine verdiği cevapta kullanmıştır.
Bu cevap çok net bir şekilde yükselmeden önce gideceğimiz yeri belirlememizi ve yükseldikten sonra gitmek istediğimiz yere odaklanmamız gerektiğini, kendine has bir uslüp ile ifade etmektedir.
Mutfağını Bilmediğiniz İşe Girmeyin, Girdiyseniz Öğrenin
Başarılı olmuş tüm iş insanlarının ortak noktada buluştukları tavsiyelerden biri, kuşkusuz yapılan işin mutfağını bilmektir. Yönetim denilen eylem, bir odada akşama kadar oturup bilgisayar başında alınan raporlar ve mutfaktan uzakta yapılan toplantılar ile gerçekleşebilecek ve başarılı olunabilecek bir eylem değildir. Kesinlikle değildir.
Yönetim; tüm süreçlerde var olan ve hiçbir şekilde sürecin herhangi bir yerinde bırakılması mümkün değildir. Başarılı bir şekilde yönetim eyleminin gerçekleşmesi için süreçler hakkında, yani işin mutfağı ile ilgili bilgi, birikim ve tecrübeye sahip olunması gerekir. Aksi taktirde büyük bir Fransız markasını satın alsanız da o markanın insanlarını ve tecrübelerini satın alamazsınız. Bundan dolayı girdiğimiz işin mutfağını bilmemiz gerekmektedir.
Özellikle günümüzdeki başarısız girişim örneklerinin en büyük sebebinin bir anlık heves veya yönlendirmeler ile herhangi bir tecrübe ve birikimi olunmayan iş alanlarına girilmesinden kaynaklanır. Böyle bir şekilde bir girişime hazırlanmak uçurumdan atlamanızdan çok da farklı değildir.
Hayatınızda Rol Modelleriniz Olsun ve Onları Örnek Alın
Her başarılı girişimin arkasında kuşkusuz hedefine odaklanmış, gitmek istediği yeri bilen, varmak için ciddi çalışmalar yapan, tüm ekibini varmak istediği yere inandıran ve odaklanmalarını sağlayan bir lider vardır.
Her başarılı liderin ise örnek aldığı tecrübelerinden faydalanmaya gayret ettiği bir başka lider, yani rol model vardır. Yoksa da Mustafa Küçük olmasını öneriyor.
Peki Mustafa Küçük’ün liderlikte rol
modelleri kim?
Kuşkusuz birçok iş insanının rol modeli olan Sakıp Sabancı, Mustafa Küçük’ün de örnek aldığı bir kişi. Aynı zamanda Sony ve Mc Donald’s gibi firmaların kurucularını da örnek olarak almaktadır.
Ancak Mustafa Küçük, bu kişilerin tüm özellikleri değil belli başlı almak istediği özelliklerini almaktadır. Bir başka ifade ile kendini bulduğu ve yapmak istediklerine cevap olan özelliklerini rol model almaktadır. Doğrusunu söylemek gerekirse en doğrusunun bu olduğunu düşünüyorum.
Risk Alın ve Fırsatları Kollayın
Boğaziçi Yöneticiler Vakfın’da katıldığı bir programda bu başlığı en iyi özetleyebilecek sözü Mustafa Küçük şöyle ifade etmiş: “Daha büyük şeyler yapabilmek için bazı şeylerden vazgeçmek, bazı şeyleri göze almak gerekir.”
İş dünyasında değişmeyen bir kural vardır,“Risk üstlenmeyen, kara konamaz.”< /strong> Mustafa Küçük de bunu vurgulamaktadır. Yaptığınız bir işte risk almaktan korkulmaması gerektiğini ifade etmekte ancak göz göre göre de şapkadan tavşan çıkmasının beklenmemesi gerektiğini söylemektedir.
Bu seriyi devam ettirmek istiyorum ve şimdiden yeni yazımın heyecanını yaşıyorum.
Gelin bu yazıyı Mustafa Küçük’ün bir sözü ile noktalayalım.
Kendi iç yolculuğunu yapmamış, kendisini tanımayan insanın başkasına dokunması mümkün olmaz.
