Imperial College London’daki araştırmacılar tarafından yürütülen çalışma, bir bireyin çalışmalarını sabah veya akşam gerçekleştirmesi (kronotipi) ile bilişsel performansı arasında önemli bir bağlantı olduğunu ortaya koydu. İngiltere Biyobankasındaki 26.000’den fazla katılımcının verilerini analiz eden çalışma, kendini “gece kuşu” olarak ilan edenlerin veya akşamları doğal olarak daha aktif ve uyanık olanların, “sabah kuşları” veya sabahları daha aktif olanlara kıyasla bilişsel testlerde daha iyi performans gösterme eğiliminde olduğunu buldu.
Çalışmada bilim insanları, süre, kalite ve döngü dahil olmak üzere uykunun çeşitli yönlerinin zihinsel keskinliği ve genel bilişsel yeteneği nasıl etkilediğini inceledi. Araştırmacılar, gecede 7 ila 9 saat uyumanın beyin fonksiyonu için ideal olduğunu, hafıza, muhakeme ve bilgi işleme hızı gibi bilişsel yetenekleri geliştirdiğini keşfettiler. Buna karşılık, 7 saatten az veya 9 saatten fazla uyumak bilişsel performansta kayıba sebep olduğu gözlemlendi .
Çalışmanın en çarpıcı bulgularından biri, kronotipin bilişsel test puanları üzerindeki etkisiydi. Geceyi tercih edenler sabahı tercih edenlerden önemli ölçüde daha yüksek puan aldı, gececiler bir grupta yaklaşık %13,5, diğer grupta ise %7,5 daha yüksek puan aldı. Duruma göre ikisini de tercih edenler (gündüz veya geceye karşı net tercihi olmayanlar) da sabahı tercih edenlerden daha iyi performans gösterdi ve iki grupta sırasıyla yaklaşık %10,6 ve %6,3 daha yüksek puan aldı.
Araştırmacılar analizlerini yaş, cinsiyet, sigara, alkol tüketimi, kalp hastalığı ve diyabet gibi kronik hastalıkların varlığı gibi çeşitli sağlık ve yaşam tarzı faktörlerine göre ayarladılar. Daha genç bireylerin ve kronik rahatsızlığı olmayanların genellikle bilişsel testlerde daha yüksek puan aldığını, daha sağlıklı yaşam tarzı seçimlerinin ise genellikle daha iyi bilişsel performansla ilişkili olduğunu gözlemlediler.
Çalışmanın baş yazarı Dr. Raha West, bulguların mutlak bir kuraldan ziyade genel bir eğilimi vurguladığını, yani tüm sabahları daha etkin olduğunu düşünenlerin daha kötü bilişsel performansa sahip olmayacağını vurguladı. Ancak çalışma, kronotiplerin bilişsel işlevde rol oynayabileceğini ve gececilerin genellikle bilişsel testlerde daha iyi performans gösterdiğini öne sürüyor. Dr. West ayrıca, kişinin doğal uyku alışkanlıklarını kademeli olarak yatak saatlerini değiştirerek ve akşam ışığına maruz kalmayı artırarak ayarlamanın mümkün olduğunu, ancak sabah insanından akşam insanına tamamen geçmenin karmaşık ve kolayca gerçekleştirilemez olduğunu belirtti.
Çalışma ayrıca uyku süresi ile bilişsel performans arasındaki ilişkiyi araştırdı ve uyku süresinin beyin sağlığını ve işlevini korumak için kritik olduğunu buldu. İlginç bir şekilde, uykusuzluk bildiren kişiler bilişsel performansta önemli sayılabilecek bir azalma göstermedi, bu da uykusuzluğun şiddeti ve süresi gibi faktörlerin dikkate alınması gerekebileceğini gösteriyor.
Çalışmanın yöneticilerinden Profesör Daqing Ma, beyin işlevini artırmak ve korumak için uyku düzenlerini proaktif bir şekilde yönetmenin önemini vurguladı. Genel nüfusta uyku düzenlerini iyileştirmeye yönelik politika müdahalelerinin bilişsel sağlık için faydalı olabileceğini düşünüyor.
