Serüveni
Dinozorlardan bile çok önce var olduğu bilinen elmas,
binlerce yıl yeraltının derinliklerinde yüksek ısı ve basınç altında kristal
bir yapıya ulaşmıştır. En genci 900 milyon en yaşlısı ise 3.2 milyar
yaşındadır. Bilinen en sert madenden bile elli kat daha sert olduğu iddia
edilir. İlk başlarda sihirli bir gücünün var olduğuna inanılan elmas, bilimin
getirdiği keşiflerle birlikte mücevher eşyası olarak hayatımızda yer etmiştir.
Sahip olduğu sertlik ve sürdüğü meşakkatli yol onu aşkın, sonsuzluğun ve
bağlılığın simgesi haline getirmiştir. Pırlanta yüzük hediye etme geleneği nasıl başladı? İlk pırlanta yüzüğü kim hediye etti? Pırlanta yüzük hediye etme geleneği
15. yüzyılda bir Avusturya arşidükünün nişan töreninde nişanlısına elmas yüzük
hediye etmesiyle tüm dünyaya yayılmış ve yerleşmiştir.
Pırlantanın
Süreci
Elmas bizim bildiğimiz görüntüye ulaşmak için beş aşamadan
geçer. İşaretleme, dilimleme, kesme, tıraşlama ve fesataların oluşturulması
evresi. Öncelikle ham halde bulunan elmas sahip olduğu ölçü, lekeler ve
bunların sayısı hesaba katılarak işaretlenir. Böylece bir parçadan mümkün olan
en yüksek verim elde edilir. Bir sonraki aşama için hazırlanmış olunur.
Dilimleme işlemi oldukça önemli bir işlemdir. İşaretleme sırasında nereden
dilimleneceği belirlenen elmas parçası çizilen çizgi boyunca üzerine vurularak
ikiye ayrılır. Yapılan ufak bir hata taşı parçalayabilir. Kesme işlemi disk
halinde ince bir bıçakla yapılır. 1 karat elmasın kesimi yaklaşık 5-7 saat
sürmektedir. Dönen bir sistemin üzerinde bulunan elmasın başka bir elmasla
sürtülmesiyle şekil verilmesi sürecine de tıraşlama denir. En fazla parlaklığın
sağlanması için yapılan fesatalama işlemi, ustalık gerektiren, boyutların
ayarlanması ve simetrinin korunmasıyla yapılır.
Pırlantanın
Aramızdaki Yeri
İlk akla gelen pırlanta yüzükler, kolyeler kadınların
vazgeçilmez mücevher tercihleri arasındadır. Değişik tasarımlarıyla her geçen gün
kullanımı artan pırlantanın pahalı fiyatının nedeni;
vazgeçilmez mücevher piyasasının dışında elmasın % 75’lik endüstriyel bir talebe
sahip olması ve nanoteknolojik kullanımların da gözdesi durumunda olması.
X,Y ve Z Kuşağında
Değişen Mücevher Kullanım Alışkanlıkları
X kuşağı 1965-1979 yılları arasında doğan kesimdir. X kuşağının mücevher tercihi çok daha basit ve gösterişsizdir. Kendilerini güvende hissetmek isteyen bu kesim daha çok altın tercih ederler. Y kuşağı diğer adıyla milenyum sakinleri 1979-1999 yılları arasında doğmuş olup teknolojiye çocukluğunda dahil olmuştur, teknolojiyi öğrenerek büyümüştür. X ve Z kuşakları arasında köprü ilişkisi kuran dengeyi sağlayan kesimdir. X kuşağı tarafından asi ve uyumsuz olarak tabir edilir. Daha çok üniversite çağında ya da yeni mezun-iş arayan kişilerden oluşur. Bu kesim mücevher tercihinde popüler zevkleri takip eder. Pırlanta gibi gösterişli işleri tercih ederler. Hediye alımı bu dönem için çok daha anlamlıdır bu sebeple doğum günlerinde, evlilik teklifleri gibi özel günlerde pırlantayı sık sık tercih ederler. Z kuşağı yani kristal nesil, teknolojinin içinde doğmuştur. 2000-2020 yıllarında doğan bu nesil ebeveynlerinden ve çevresinden gördüğü teknolojiyi bilen ve hayatının her alanında kullanan kesimdir. Y kuşağından da gördükleri mücevher tercihiyle pırlantaya olan ilgi bu kesimde de oldukça yaygındır.
Elmas Madenciliği
Elmas madenciliği, Hindistan’da milattan önce 700’lü yıllarda
başlamıştır günümüzde kullanılan modern sistemlere rağmen elmas bulmak oldukça
zahmetli bir iştir. Pırlanta bulmak için yerin 120 km altına inilir ve yaklaşık
400 metreküp toprak elenir. Saydam, yarı saydam ve saydamsız halleri bulunan
elmasın siyahtan kırmızıya kadar pek çok rengi vardır ancak değerli
sayılanların çoğu renksiz ve saydamdır.
Pırlanta ve
Elmas Farkı
İkisi de özünde aynı ham maddeden oluşmaktadır: Elmas
pırlantanın ham halidir. Pırlanta elmasın özel bir kesim şekline verilen addır.
Elmasın farklı kesim yolları vardır. Yuvarlak şeklin yanı sıra zümrüt, kalp,
prenses, oval, royal, damla, markiz, gül gibi değişik şekillerde de
kesilmektedir ancak ışığı en iyi yansıtanı ve en popüler olanı yuvarlak kesim
modelidir. 57 yüzeye sahip bu kesim modeli ise 1919 yılında Marcel Tolkowsky
tarafından geliştirildi.
Elmas Alırken
Dikkat Etmeniz Gereken Özellikler: 4C
Cut (kesim şekli): Daha önce bahsettiğimiz gibi yuvarlak,
damla, markiz gibi sahip olduğu kesim modeli.
Carat (karat): Kelime anlamı bir ağırlık ölçüsüne dayanır.
Gramın beşte biridir. Pırlanta ve benzeri değerli taşların ağırlığını ölçmede
kullanılır.
Colour (renk): Ekstra beyaz, beyaz, beyaza yakın, çok açık
sarı ve açık sarı renklerinde pırlanta bulmak mümkündür. Renk skalası D-Z
arasındaki harflerle ifade edilmektedir. Ekstra beyaz D ile başlar ve açık sarı
Z ile biter.
Clarity (berraklık): Pırlanta yüzeyindeki lekelere bakılarak
belirlenir.
Çinli Bilim
Adamları Yapay Elmas Üretti – 2019
Yapay elmas üretimi yaklaşık kırk yıldır yapılmakta ancak
geçtiğimiz yıl Çinli bilimcilerin öncülüğünü yaptığı yeni bir çalışma yöntemi
geliştirildi. Yüksek ısı ve buhar altında merkeze alınan küçük elmas tohumu
üzerine karbon serpiştirilerek büyütmeyi başardı. Bu süreç uzun uğraşlar
sonucunda başarılmış olsa da gerçekte elde edilen elmasla işlevi birebir aynı
ve çok daha az maliyete sahip. Bu gelişme ile sanayinin artan elmas talebinin
karşılanması amaçlanıyor.
Ultra İnce
Malzeme Üretiminde Elmas
Daha önce kömür karbonunun ayrıştırılmasıyla elde edilen ince
malzeme “grafen”in ardından şimdi de içinde Türk bilimcinin de bulunduğu bir
heyet elmas, altın ve alüminyüm gibi malzemelerle ultra ince malzeme üretimini
gerçekleştridi. Nanoteknoloji sektöründe büyük gelişme sayılabilecek bu buluş ilerideki
diğer buluşların önünü açtı.
İmitasyon
pırlanta ve kullanımı
Şekil olarak benzese de her halinden imitasyon olduğu belli
olan parlak olmayan saydam taşlardır. İstatistiksel bilgilere sahip olmasak da
azımsanmayacak ölçüde kullanımı mevcuttur. Fiyat olarak pırlantanın değeriyle
kıyaslanamaz.
Pırlanta
yatırımı
Değeri uzun zamandır sabit sayılabilecek ölçüde seyir eden
pırlantaya yatırım yapmak pek mümkün değildir. Satılırken büyük bir kazanç ya
da değer kaybı olmaz. Alındığı takdirde
nesilden nesile aktarılabilir ve ancak uzun vadede kar sağlanabilir. Toplanan verilere
göre her on kadından altısı pırlanta takıya sahiptir.
Ülkelerin Pırlanta
Rezervi
ABD Jeolojik Araştırmalar Enstitüsünün açıkladığı verilere göre en büyük elmas rezervine sahip ülke 210 milyon karatla Avustralya sahiptir. Sıralamayı 150 milyon karatla Afrika Ülkesi Kongo Cumhuriyeti, 130 milyon karat ile Botsvana, 100 milyon ile Rusya ve 70 milyon ile Güney Afrika takip ediyor.
Kaynakça:
www.pirlantafatih.com
www.finansgundem.com
www.hurriyet.com
www.pusulahaber.com
Blog.siriuspirlanta.com
www.posta.com
inkamucevher.com
www.aa.com.tr
