Bir ülkenin ihracat ve ithalat sonuçları o ülkenin ne durumda olduğunu gösteren bir ipucudur.
Bu yazıda 2017’de ülkemizin hangi ülkelerle, hangi oranda ihracat ve ithalat yaptığını ortaya koymaya çalışacağım.
Başlamadan önce şu bilgiyi vermek istiyorum. İthalatı USD ile, ihracatı Avro ile yapıyoruz.
İlk önce yurt dışından satın aldığımız ürün ya da hizmetlerden, ithalattan başlayalım.
2017 yılı için toplam ithalatımız 234 milyar 156 milyon dolar olarak gerçekleşti. Dış ticaret hacmimiz 2016’ya göre %14.7 artarak 391.25 milyar dolar, dış ticaret açığı %37.5 artarak 77.63 milyar dolar olarak gerçekleşti. Bu verilerle beraber dış ticaret açığımız en tüm zamanların en fazla olduğu tutara ulaştı..
2017 yılı verilerini göz önünde bulundurursak ithalattaki en büyük pay 23.3 milyar dolarla Çin’e ait. Bu sayı tüm ithalatımızın %10’luk kısmına tekabül ediyor. 2018 Mart itibari ile Çin ile ihracatımız 6 milyara dolara ulaşmış durumda.
Çin’in hemen ardından herkesin tahmin edeceği gibi Almanya geliyor. 2017’de 21.3 milyar dolarlık bir ithalat gerçekleşmiş, bu da tüm ithalatın %9.1’ini karşılamakta. 2018 Mart verilerine baktığımızda ise 5.3 milyar dolara şimdiden ulaşmış bile.
Üçüncü sırada ise şu sıralar ABD ile aralarında soğuk rüzgarlar esen Rusya geliyor. Rusya’daki ithalatımız ise 2017 yılında 19.5 milyar dolar seviyesine ulaşmış. Rusya ile ilgili verileri incelerken 2016’daki gözle görülür düşüş dikkatimi çekti. Hatırlarsanız bunun nedeni de 24 Kasım 2015’te iki ülke arasında cereyan eden Rus savaş uçağının Türk pilotlar tarafından düşürülmesiydi. 2015’te gerçekleşen bu krizin 2016’yı ciddi bir şekilde etkilediği aşağıdaki gösterdiğim tablodan anlamak mümkün.
Bu 3 ülkenin ardından sırasıyla ABD, İtalya, Fransa, İran, İsviçre, Güney Kore ve İngiltere geliyor.
Peki bu yaptığımız ithalat fasılları neler?
İthalatta; hammadde, yarı mamul madde gibi ürünler ağırlıkta. Bu tip ürünlerin ithalattaki toplam payı %85 civarında.
En büyük pay 37.2 milyon dolar ile mineral yakıtlar ve mineral yağların. Yani bunlar; kömür, petrol ve doğalgaz v.b yakıt ve yağlardır. Bu bölüm açık ara ithalat lideridir.
İkinci sırada ise 27.1 milyar dolar ile kazanlar, makinalar, mekanik cihazlar ve aletler var. Hemen ardından elektrikli makina ve cihazlar, ses kaydetme-verme ürünleri 21.1 ile üçüncü sıradaki yerini almış.
Dördüncü sırada göze çarpan ise bir önceki yıla göre %142.1 oranla daha fazla satın alınan 17.4 milyar dolar ile kıymetli veya yarı kıymetli taşlar, kıymetli metaller gelmekte. Bunlara altın, gümüş, platin, paladyum gibi kıymetli madenleri örnek gösterebiliriz.
Liste bu şekilde uzayıp gidiyor fakat başka bir dikkat çeken nokta ise bir önceki yıla göre %647.1’lik bir artış gösteren ve 2.68 milyar dolar harcanan gemiler ve suda yüzen taşıt ve araçlar gelmekte.
Kendi ithalatımızın yanı sıra diğer ülkelerin ithalat verilerini de yüzeysel bir şekilde inceleyip mukayese edelim.
Dünyanın en büyük ithalatçısı 2.5 trilyon dolar ile ABD’dir. ABD’nin 2017 yılında ilk beş tedarikçisi Çin(526.2 milyar dolar), Meksika(317 milyar dolar), Kanada(307.2 milyar dolar), Japonya(139.9 milyar dolar) ve Almanya(120.2 milyar dolar) olarak sıralanmış. Türkiye, ABD ithalatında ise 34. Sırada yer bulmuştur ve Türkiye’nin ABD pazarından aldığı pay %0.4’tür.
ABD’nin 2017 yılı ithalatında öne çıkan sektörler arasında; mineral yakıtlar, otomotiv, makine, elektrikli makine ve cihazlar, tarım&gıda, tekstil & hazır giyim, değerli taşlar ve mücevheratlar yer almaktadır.
Ülkemizin ithalatında 2. Sırada yer bulan Almanya’yı inceleyelim şimdi de;
Almanya ithalat büyüklüğü bakımından 1.17 trilyon dolar ile dünya 3.sü konumundadır. Almanya’nın ithalatındaki başlıca 3 ülke ise sırasıyla; Çin(113.6 milyar dolar), Hollanda(95.4 milyar dolar) ve Fransa(72.4 milyar dolar)’dır. İthalatta önemli mal grupları; makineler, ulaşım araçları ve bunların parçaları, petrol-doğalgaz ürünleri ve ilaçlardır.
Gelişmekte olan ülkeler kategorisindeki ülkemiz ile dünya devi 2 ülkeyi karşılaştırdığımızda ithalat bazında arada çok büyük bir fark olduğunu söyleyebiliriz. Ama önemli olan bu farkın ihracat düzeyinde ne kadar olduğu. Bu yazının 2. serisinde ise ülkemizin 2017 yılı ihracat verilerini ve birkaç ülke ile ihracat karşılaştırmasını yapacağım.
