7 Ekim’den beri şiddetini arttırarak gerçekleşen Filistin- İsrail çatışması Harvard Üniversitesi’nin de gündeminde olan bir konu. Bu alanda uzlaşı için çeşitli alanlarda çalışmalarda bulunan kişilerin konuşmacı olduğu panel, Weatherhead Center direktörü ve Clarence Dillon Uluslararası İlişkiler Profesörü Melani Cammett’in moderatörlüğünde gerçekleşti.
İbrani Üniversitesi Gruplararası Çatışma ve Uzlaşma Psikolojisi Laboratuvarı’nda araştırma görevlisi Leshem: “Ya İsrail yanlısı ve Filistin karşıtı ya da Filistin yanlısı ve İsrail karşıtı olmanız gerekiyor. Bu elbette ki çok büyük bir hata. Ve bu hatanın bedelini ödeyenler yine İsrailliler ve Filistinlilerdir.”
Weatherhead Uluslararası İlişkiler Merkezi geçtiğimiz Çarşamba günü “İsrail/Filistin” serisinin beşinci görüşmesini gerçekleştirdi. Önceki bölümler tarih, jeopolitik ve sivil diyaloğu araştırıyordu ancak bu paneldeki eğitimciler ve aktivistler barış inşasından söz ettiler.
İsrail’in Kfar Saba kentindeki Hand in Hand Okul müdürü Mohammad Kundos: İki kültür arasında odaklanılması gereken pek çok ortak nokta var.
Okulunda iki dilli İbranice ve Arapça müfredat sunan Kundos, “Hepimiz özgürlük, eşitlik ve bağımsızlık konusunda hemfikirsek sormamız gereken asıl soru şu: ‘Nereden başlayacağız?’ Benim için bu sorunun cevabı: Eğitimdir.”
İsrailli Yahudiler ve İsrail’in Filistinli vatandaşları üniversiteye kadar geleneksel olarak ayrı okullara giderler. “El Ele fikri, Filistinlilere ve Yahudi İsraillilere anaokulundan beri birlikte eğitim vermeye başlamaktır. Amacımız çocukların birlikte büyümeleri, birbirlerini öğrenmeleri, birbirlerinin dilini akıcı bir şekilde konuşmaları, birbirlerinin müziğini, yemeklerini, şiirini, tarihini tanımaları için ortak, eşit bir ortam yaratmak. Onlara bu fırsatı vererek, 20-30 yıl içinde siyasi çözüm üretebilecek liderler yetiştirdiğimize inanıyoruz.”
Ulusal eş direktör Alon-Lee Green, İsrail ordusu tarafından öldürülen çocukların (yaklaşık 14.000) ve yıkılan evlerin (yüzde 70’den fazla) sayısını aktararak, tabandan gelen Yahudi-Arap Hareketi Birlikte Durma’nın çatışmanın güç farklarını tam olarak kabul ederek faaliyet gösterdiğini açıkladı.
2015’te Standing Together’ı kurmadan önce İsrail parlamentosu Knesset’te siyasi danışman olarak çalışan Green, “Filistinlilerin daha yüksek bir bedel ödediğini anlıyoruz. Yahudi halkı bu gerçeklikten mi faydalanıyor? Biz… işgalden kâr mı ediyoruz? Green, Hamas’ın yaklaşık 1.200 kişiyi öldürdüğü ve 240’tan fazla kişiyi rehin aldığı 7 Ekim’den sonra Birlikte Ayakta Koalisyonunu topladığını hatırladı. Acıyı ifade etmenin bir yolu olması gerekiyordu.”
Derhal ateşkes ve tüm rehinelerin iade edilmesi çağrısında bulunan Green, “Ve sonra toplumumuzda, bizleri çok tehlikeli yerlere sürüklemek için bir saniye bile zaman kaybetmeyen güçlerin bulunduğunu anladık. Sadece Gazze’de bir savaş olmadığını, aslında toplumumuzun ruhuna yönelik bir savaş olduğunu anladık. Ve biz bu savaşı vermeye başladık, örgütlenmeye başladık, insanları bir araya getirmeye çalıştık, temel dayanışma ve temel empati hakkında konuşmaya çalıştık.”
Grubun Filistinli CEO’su ve Şalom’daki Kogod Yahudi ve Çağdaş Düşünce Çalışmaları Merkezi’nde araştırma görevlisi olan siyaset bilimci Rula Hardal, Herkes İçin Bir Ülke adlı siyasi örgütün ortak bir konfederasyon altında ayrı Filistin ve İsrail devletlerini savunduğunu söyledi.
Bölgenin ortak iklimi, ekonomisi ve para birimine vurgu yapan Hardal, “Aynı vatanı paylaşmaya ve ayrılık yerine ortaklığa dayanan iki devletli çözümden bahsederken bir paradigma değişikliğini teşvik ediyoruz” dedi.
Hardal, aklındaki modeli Avrupa Birliği’ni benzettiğini söyledi. Bu hem esnekliği hem de ortalama olarak hem Filistinlilerin hem de Yahudi İsraillilerin ihtiyaç duydukları kendi kaderini tayin etme düzeyini mümkün kılacağını belirtti.
Hardal: Yerleşimcilerin bir kısmı şu anda Batı Şeria’da yaşadıkları yerde, Filistin devletinde kalmak isterlerse, Filistin devletinde ikamet edebilecek ve İsrail devletinde vatandaşlıklarını koruyabilecekler.
Herkes İçin Toprak (A Land for All) planı, İsrail’in Filistinli vatandaşlarını ve Filistinlileri kapsayan ve İsrail-Filistin çatışmasına çözüm olarak iki devletli bir konfederasyon öneren bir İsrail-Filistin hareketidir.
Leshem, 7 Ekim gibi “akut olayların” ardından tarihin bize çatışmanın iki yoldan biriyle ilerleyeceğini söylediğini söyledi. İlk olasılık, düşmanlıkların sürdürülmesi ihtimali.
“Fakat diğer bir yol da bu kuruluşların yapmaya çalıştığı şey. Eğer sadece gözlemciysek, sadece bakıp ‘Çok yazık, acaba işin sonu nereye gidecek?’ Diyoruz. Böyle yaparak da hiç doğru bir şey yapmıyoruz. Doğru olan tek şey bu girişimleri desteklemek, geleceğin gerilimin tırmanması ve aşırıcılık yönünde gitmemesini sağlamaktır.”
Kaynak: Harvard
